ASANSÖR TARİHÇESİ

TARİHÇE İnsanlık tarihinin en eski problemlerinden birisi de düşey kaldırma olmuştur. İnsanlar bu konuda kaldıraç ile işe başlayıp, çıkrık benzeri sistemlerle problemlerini çözmeye çalışmışlardır. Yüzyılımızda yüksek bina yapımına doğan ihtiyaç, düşey taşımacılığında gelişimini beraberinde getirmiştir. Düşey taşımacılıktaki gelişmeler ve kazanılan teknik başarı, daha yüksek bina yapımında etkili olmuştur. Birbirini etkileyerek büyüyen iki sektör kendi içinde daha ileri teknoloji, güvenlik ve konfor standartlarını geliştirmiş, bugünkü seviyelere gelinmiştir. Bu gün dünyamızda harika bir dikey taşıma aracı olarak kullandığımız ve insanlığın hizmetine sunulan asansörler ilk olarak Avrupa’dan bütün dünyaya yayılmıştır. Günümüzde sadece yüksek binalarda kullanma zorunluluğundan ziyade artık günlük ihtiyaçlar arasında yer alan asansörlerin icadı milattan öncesine dayanmaktadır. Çok eski çağlardan orta çağa 13. yüzyılın başlarına kadar kaldırma araçlarının arkasındaki güç insan ve hayvan gücüydü. Eski Roma İmparatorluğu saraylarında katlar arasında inip çıkan dolapların olduğu bu dönemle ilgili bulunan belgelerin incelenmesinden bilinmektedir. Orta çağ dönemlerinde buna benzer dolapların (asansör) manastırların dış duvarlarına monte edildiği, bu tür asansörlerin dışarıdan çalışarak daha çok savunma ve korunma amaçla yapıldığı, düşmanların gece baskınları yaparak içeriye girmesinin önlenmesi için kullanıldığı düşünülmektedir. 6 17. yüzyılın başlarında VELAYER adındaki bir fransız mimar bu ilkel aleti biraz daha geliştirmiş ve karşı ağırlık ile daha iyi dengede çalışmasını sağlamıştır. Karşı ağırlık ile çalışan ve elle çevrilerek hareket ettirilen bu alete uçan sandalye adı verilmiştir. Bu dönemlerde Amarika’da daha büyük bir dolap yapılmış ve bu dolap iki katlı bir binada kullanılmıştır. Bu aletin en önemli özelliği ise basınçlı hava ile çalışması ve böylelikle insan gücüne ihtiyaç duyulmaması idi. 1867 yılında EDOUX adında bir Fransız mühendis uluslar arası Paris sergisi münasebeti ile yeni bir kaldırma makinası yapmış ve adını ASANSÖR koymuştur. Bu makina ziyarete gelen misafirleri en yüksek noktaya kadar çıkartıp indirmiştir. 1880 yılında asansör teknolojisi bir kademe daha ileri gitmiş ve bu kez Alman fizikçi SİEMENS asansörlerde elektrikten faydalanmıştır. 1889 yılında ise Paris’te açılan bir sergide ünlü Fransız mühendis EİFFEL adını verdiği ve ismini ölümsüzleştiği kule içerisine birde asansör kurmuştur. EİFFEL kurmuş olduğu bu asansör ile insanları zahmetsiz bir şekilde kuleye çıkarmış ve insanlara Paris’i seyrettirmiştir. 1850 yılı ile 1860 yılları arasında İngiltere’deki tekstil fabrikalarında asansör yaygın olarak kullanılmıştır. Asansörlerin bu kullanımı daha sonra endüstriden ticarete ve oradan da halkın kullanımına olacak şekilde yaygınlaştırılmıştır. 1892 yılında Ülkemizde ilk asansör, İstanbul'da Pera Palas’a inşaa edilmiştir. Beyoğlu'nda ilk elektrik kullanan bina olmakla birlikte, Türkiye'nin en eski elektrikli asansörü de Pera Palas otelinde bulunmaktadır. Otelin en güzel köşelerinden birini oluşturan asırlık Türkiye’nin İlk Asansörü (Pera Palas Oteli) 7 asansör adeta Pera Palas'la bütünleşmiş, yenilerine taş çıkarırcasına günümüze kadar güzelliğini ve ihtişamını koruyarak gelmiştir. 5 kişi (400)kg ‘lık bir ağırlık taşıyabilen asansörün günümüzde, haftada bir bakımı ve yılda birkezde muayenesi yapılmaktadır. 19.yüzyılın başlarında dünyada asansörlerde yapılan teknolojik devrimler sayesinde asansör teknolojisi hızla ivme kazanarak Uluslar arası dev firmalar kurulmuş ve asansörde adeta bir teknolojik devrim yaratılmıştır. Teknolojideki bu hızlı gelişme sayesinde bugün bu asansörlerin hızları 8 metre/saniye civarındadır. Ayrıca, 400 metreye kadar olan yüksekliklere günümüzde rahatlıkla çıkılabilmektedir. Günümüzde kullanılan asansörler ihtiyaca göre 20-25 kişiyi taşıyabilmektedirler. Bu sayıda insanı rahatlıkla taşıyan asansörlere günümüzde akıllı asansörler denilmektedir. 8 ASANSÖR ÇEŞİTLERİ a) Elektrikli Asansörler : Tahrik motorunun kumanda panosundan aldığı komut va