asp nedir?

ASP!

 

ASP Nedir?

ASP dinamik web sayfaları hazırlamak için Microsoft (r) tarafından geliştirilmiş bir teknik, uygulanan bir teknolojidir. İlgili script dillerinden biri seçilerek (vbscript ;jscript vb) oluşturulan sayfaların (.asp) bir uygulama programı vasıtası ile yorumlanması ve HTML çıktısı üretmesi ile sonuçlanan bir işlemler bütünüdür. İlk versiyonu 1996 yılında Microsoft tarafından IIS 3.0 ( Internet Information Server ) üzerinde çalışacak şekilde dizayn edildi, 1998 yılında ASP 2.0 IIS 4.0 üzerinde çalışıyor ve daha fazla özellik içeriyordu. Şu an için kullanılan ASP versiyonu 3.0 dır ve Windows 2000 Server ve IIS 5.0 üzerinde çalışmaktadır.

Kullanıcı herhangi bir browser (iexplorer, ,netscape, konqueror vb) vasıtası ile ilgili siteye bağlandığında ki bu kullanıcının browser hanesine ilgili adresi yazması ve enter'a basması ile gerçekleşir, ulaşmak istediği dosya istekte bulunan ve bu hizmeti sunan uygulama programı tarafından (web server) kullanıcıya gönderilir. Ancak bu durum html ve htm uzantılı dosyalar için böyle iken kullanıcı .asp uzantılı bir dosyaya istekde bulunduğunda uygulama yazılımı ( web server) istenilen bu dosyayı önce yorumlar ve bu işlemin sonucunda üretilen standard html kodları kullanıcıya gönderirlir. Bu process (işlemler) kurs notlarının ilerleyen sayfalarında daha ayrıntılı olarak anlatılacaktır.

Asp'nin gücü iki temel noktaya dayanır.

• Sonuç olarak kullanıcıya iletilecek html dosyası kullanıcı istekte bulunana kadar oluşturulmaz
• Kullanılan browser tipi yazılan asp dosyaları için önemli değildir. Çünkü yorumlanan asp dosyaları standard html output ( çıktı ) üretirler.

Web Server

Web, internet üzerinde yer alan grafiksel bir servistir. Hazırlanan içeriklerin ( grafik, yazı , ses, animasyon, görüntü vb ) dünya üzerinde yeralan tüm kullanıcılara iletilmesi ve kullanıcıların bu dosyalara ulaşabilmesi için internete bağlı bir bilgisayar üzerinde çalışan uygulama yazılımını web server olarak tanımlayabiliriz. Web server programları kuruldukları işletim sistemine göre farklılık gösterebilir. Sözgelimi web server olarak unix işletim sistemini kullanan bilgisayarlar Apachi ( Apachinin NT de çalışan sürümleride vardır. ) kullanırken windows işletim sistemini ( server ) kullanan bilgisayarlar ise web server programı olarak IIS (Internet Information Server ) kullanabilir.

STATİK SAYFA NEDİR?

Bir web gezgini olarak internette dolaşırken sürekli olarak statik sayfalarda geziniyorsunuz demektir. Statik sayfa onu oluşturan kişinin ( webmaster ) bu sayfanın içeriğini bitirdiği tamamladığı ve kullanıcıların bu sayfaya her uğradıklarında aynı içeriği gördüğü sayfalardır. İçeriklerinin değişmesi için yeniden tasarlanılmaları gereklidir. Bu zaman ve iş gücü kaybına yol açan bir etkendir. Statik sayfa tanımını ve özelliklerini belirleyen bazı önemli özelliklerin listesini aşağıda bulabilirsiniz.

Statik Sayfalar için :

• Tasarımcı ( webmaster ) sayfasını hazırlar ve .htm uzantılı bir dosya olarak kayıt eder
• Tasarlanan dosya Web Server' a yanınlanmak üzere yerleştirilir
• Kullanıcı browserının adres kısmına bu sayfaya ulaşmak için gerek adresi yazar.
• Bu isteğe karşı Web Server ilgili dosyayı bulur.
• Web Server HTML içeriği istek gönderen browser'a network ( internet ) aracılığı ile yollar
• Browser gönderilen bu HTML dosyasını işler ve ekranda gösterir

İçeriği tamamı ile önceden belirlenmiş bazı kriterlere bağlı olarak değişen sayfaları dinamik sayfalar olarak adlandırabiliriz. Bu değişiklik sayfanın aldığı bazı girdilere göre olabilir. Dinamik sayfaların Web Server tarafında yorumlanma işlemini aşağıda bulabilirsiniz

Dinamik Sayfalar için :

• Programmer veya Web Admin ( webmaster ) bazı komut dosyalarınıda içeren bir dosya ( asp ) hazırlar ve .asp uzantılı bir dosya olarak kayıt eder.
• Tasarlanan dosya Web Server' a yanınlanmak üzere yerleştirilir.
• Kullanıcı browserının adres kısmına bu sayfaya ulaşmak için gerek adresi yazar.
• Bu isteğe karşı Web Server komutları içeren ilgili dosyayı bulur.
• Web Server bu komutlar dizisini işleyerek HTML output ( çıktı ) üretir.
• Web Server oluşturulan bu HTML çıktıyı istekde bulunan browser' a gönderir.
• Browser gönderilen bu HTML dosyasını işler ve ekranda gösterir.

Bu kısa açıklamalardan sonra ASP dosyalarını oluşturabilmek ve çalıştırabilmek için ihtiyacımız olacak araçlara bir göz atalım

• Asp Sayfaları hazırlayabilmek için bir text editörü, bu notepad olabilir fakat daha rahat kullanım kolaylıkları olan ( Visual Interdev, Home Site vb ) editörlerde mevcuttur.
• Hazırlanan Web Sayfalarını yorumlamak ( bu işlem asp.dll vasıtası ile gerçekleştirlir, daha sonra ayrıntıları ile ele alınacaktır. ) için kullanılacak Web Server yazılımı.
• Sayfaları test etmek amaçlı kullanılacak herhangi bir Browser.

Web istemcimizin adres satırına http://www.belgeler.org gibi bir ifade yazarsak sunucu sistem bize, o adresin www kök dizinindeki index.html (ya da hangi giriş sayfası tanımlı ise) dosyasını görüntüleyecektir.

Asp.net’ in Temel Özellikleri

Asp.net code behind denilen tasarım öğeleri ile programlama öğelerini bir birinden ayrı sayfalarda bulunduran bir özelliği destekler. Bu özellik sayesinde bir proje üzerinde tasarımcı ve programcı aynı anda çalışabilir.

Sayfanın tasarım öğeleri (web forms için) .aspx uzantılı dosyada bulunurken program nesneleri .aspx.cs (Csharp için .cs, VB.net için .vb) uzantılı dosyalarda bulundurulur.

Asp.net’ te Web Forms veya MVC programlama modellerini kullanarak uygulamalar geliştirebilirsiniz.

Microsoft .Net platformunun tüm özellikleri Asp.net uygulamaları için geçerlidir.

Visual Studio içerisindeki web kontrolleri (buton, textbox, dropdown list vs..) sürükle-bırak özelliği kullanarak hızlı ve basitçe uygulamaya dahil edilebilir.

Modern web uygulama arayüzleri oluşturabilmek için MasterPage ve Theme yapıları mevcuttur.

Asp.net’ te gelişmiş oturum yönetimi desteği mevcuttur. Bu sayede üyelik işlemleri basit ve güvenli olarak yapılabilir.

Asp.net’ in istemci-sunucu mimarisini aşağıdaki görselden inceleyebilirsiniz.

Asp.net Nedir ? İstemci Sunucu Mimarisi

Asp.Net Web Uygulama Örnekleri

Asp.net nedir daya iyi anlamanız için bir kaç gerçek uygulama örnekleri gösterelim. Tüm diğer Microsoft sitelerinde olduğu gibi eğitim portalı Açık Akademi Asp.net ürünüdür. Türkiye üniversitelerinin çok büyük bir kesiminin öğrenci otomasyonları yine Asp.net ürünü.

Hepsi Burada, Ebay gibi alışveriş siteleri ile Vakıf Bank, Teb, Finans Bank, Deniz Bank gibi bankaların siteleri ve internet şubeleri asp.net uygulamalarıdır.

Asp.net hakkında sormak istediklerinizi aşağıdaki formu kullanarak iletebilirsiniz.

Bir önceki yazımız olan Akış Diyagramı Nedir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

1. Programlama Öğrenmek İçin Ücretsiz Kaynaklar 16 Şubat 2015 at 10:53
   […] veriyor. Örneğin mobil uygulama geliştirme eğitimi Windows Phone, web uygulamaları eğitimi Asp.net‘ e yönelik. Tahmin edebileceğiniz gibi bu eğitimlerin temelinde C# dili öğretiliyor. […]
   Yanıtla
2. Programlama Öğrenmek İstiyorum Nereden Başlamalıyım? 15 Şubat 2015 at 11:52
   […] için öğrenebileceğiniz en popüler dil PHP’ dir. Ayrıca daha önce anlattığımız Asp.net web uygulamaları geliştirmek için güçlü bir […]
   Yanıtla
3. C# Nedir? C# ile Neler Yapılabilir? 8 Şubat 2015 at 14:43
   […] geliştirilebilir. Örneğin masa üstü uygulamaları, Windows Phone için mobil uygulamalar, ASP.net ile internet tabanlı uygulamalar, internet ve masa üstü uygulamalarını bir arada geliştirmeyi […]
   Yanıtla
4. Veri Tabanı Nedir? Veri Tabanı Yönetimi - TeknologWeb 8 Şubat 2015 at 14:25
   […] kullanım amacı ile belirlenir. Örneğin PHP ile geliştirdiğiniz bir intenet sitesinde MySQL, Microsoft .net platformunda geliştirdiğiniz bir uygulama için MS SQL veritabanı kullanmak daha uygundur. Dolayısı ile […]
5.